โรคเส้นเลือดขอดอังกฤษ เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า varicose vein ไม่ใช่โรคติดต่อแต่สามารถเป็นได้ทุกคน โรคเส้นเลือดขอดเกิดจากเส้นเลือดดำโป่งพอง ซึ่งทำให้เลือดคั่งในหลอดเลือดและเกิดการอุดตัน โดยส่วนมากเลือดจะคั่งบริเวณทวารหนัก ผนังหลอดอาหาร อัณฑะ และขา บริเวณที่เป็นเส้นเลือดขอดนั้นจะมีสีม่วงคล้ำ สีเขียวออกดำ และสีแดง และจะเป็นสีเดียวกันทั้งเส้นเลือดขอด และเส้นเลือดฝอย การเป็นเส้นเลือดขอดไม่ได้สร้างปัญหาให้กับทุกคน หากคนที่กำลังจะเป็นหากรักษาอย่างถูกวิธีโรคเส้นเลือดขอดก็จะหายได้เอง แต่ก็มีโอกาสเป็นซ้ำได้อีก หากเรานั่ง ยืน เดิน เป็นเวลานาน ๆ แต่สำหรับคนที่เป็นเรื้อรังก็ต้องรักษาด้วยหมอเฉพาะทางจึงจะรักษาโรคเส้นเลือดขอดนี้ได้
เส้นเลือดขอดเป็นโรคที่พบได้บ่อย
เส้นเลือดขอดเป็นโรคที่พบได้บ่อย เพราะทุกคนสามารถเป็นโรคนี้ได้แต่จะเป็นได้ก็เฉพาะผู้ใหญ่ และผู้สูงอายุก็จะมีโอกาสเป็นโรคนี้ได้มากขึ้น และโรคเส้นเลือดขอดสามารถพบได้ทั้งชายและหญิง แต่ส่วนมากจะพบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชายประมาณ 3 เท่า และโรคนี้ยังพบมากในผู้สูงอายุถึง 72 % แต่จะพบในผู้ชายที่มีอายุระหว่าง 20-29 เพียง 1 % เท่านั้น และที่สำคัญหากครอบครัวมีคนเป็นโรคนี้โอกาสที่เราจะเป็นโรคนี้มีสูงเช่นกัน
สาเหตุของการเกิดโรค
สาเหตุของการเกิดโรคเส้นเลือดขอดเกิดจากความอ่อนแอของโครงสร้างผนังเส้นเลือดดำ ซึ่งในขาของคนเราจะมีลิ้นซึ่งแยกเป็น 2 แฉก โดยปกติลิ้นพวกนี้จะอยู่ห่างกันประมาณ 2 นิ้ว และทำหน้าที่เปิดทางให้เลือดไหลไปสู่หัวใจ และจะเปิดในทิศทางเดียวกันคือไม่สามารถไหลย้อนกลับมาทางเดิมได้ แต่สำหรับผู้ที่เป็นเส้นเลือดขอดนั้นแฉกของลิ้นจะอยู่ห่างกันมากเลือดที่ไหลขึ้นไปก็มีโอกาสที่จะไหลย้อนกลับมาทำให้เส้นเลือดโป่งหรือนูนออกมาเป็นคด ๆ ไปมาแบบผิดรูปหรือเป็นเส้นคล้ายใยแมงมุม มีสีเขียวคล้ำ สีม่วง และสีแดง และจะมีอาการตึง ๆ บริเวณขาและน่อง
เราจะป้องกันการเกิดเส้นเลือดขอดที่ขาได้อย่างไร?
- เลี่ยงการยื่น นั่งและเดินเป็นเวลานาน ๆ หรือหากเลี่ยงไม่ได้ก็ให้เปลี่ยนท่า หรือนั่งพักก่อนแล้วค่อยไปต่อ
- เลี่ยงการสวมเสื้อผ้า กางเกง ถุงน่องที่รัดแน่นเกินไป เพราะจะทำให้เลือดหมุนเวียนไม่สะดวก
- ไม่สวมรองเท้าส้นสูงเกินไป
- ออกกำลังกายเป็นประจำ ทำให้กล้ามเนื้อขาแข็งแรงจะทำให้การไหลเวียนของเลือดดีขึ้น
- ความคุมน้ำหนักอย่าให้อ้วนจนเกินไป เพราะโรคอ้วนเป็นสาเหตุของการเกิดโรคเส้นเลือดขอด
การรักษาเส้นเลือดขอด
วิธีในการรักษาโรคเส้นเลือดขอดสามารถรักษาได้หลายวิธี ดังนี้
1. การรักษาเส้นเลือดขอดแบบไม่ต้องผ่าตัด (Conservative treatment)
การรักษาเส้นเลือดขอดแบบไม่ต้องผ่าตัด เหมาะสำหรับคนที่เป็นเส้นเลือดขอดขนาดเล็ก หรือกำลังเริ่มมีอาการ โดยการรักษาแบบไม่ผ่าตัดก็คือ การใส่ถุงน่องทางการแพทย์สำหรับเส้นเลือดขอดโดยเฉพาะ และจะต้องใส่ตลอดเวลาเพื่อให้เลือดไหลเวียนได้ดี เว้นแต่เวลานอนไม่ต้องใส่แต่ให้ยกปลายเท้าให้สูงขึ้นเวลานอน
2. การฉีดยาเข้าเส้นเลือดดำที่ขอดเพื่อให้เส้นเลือดตีบตัน (Sclerotherapy)
การรักษาด้วยวิธีนี้สามารถรักษาได้ทั้งเส้นเลือดขอด และเส้นเลือดฝอยที่ขา
3. การผ่าตัดเอาเส้นเลือดขอดออก (Varicose vein stripping)
เป็นการรักษามาตรฐานในผู้ป่วยเส้นเลือดขอด โดยการทำการผ่าตัดเอาเส้นเลือดที่ขอดออกไปเพื่อป้องกันการกลับมาเป็นซ้ำอีก เหมาะกับการรักษาเส้นเลือดขอดที่มีขนาดใหญ่และก็มีขนาดยาวมาก ๆ เป็นเรื้อรังและไม่สามารถรักษาโดยวิธีอื่นได้
4. การรักษาเส้นเลือดขอดด้วยเลเซอร์
เป็นวิธีที่กำลังเป็นที่นิยมในขณะนี้ เพราะไม่ทำให้ร่างกายบาดเจ็บและไม่มีแผล สามารถรักษาเส้นเลือดขอดได้อย่างปลอดภัย มีประสิทธิภาพ และก็เร็วทันใจ เหมาะกับเส้นเลือดขอดที่มีขนาดเล็กกว่า 3 มม. และก็ผู้ป่วยที่กลัวการฉีดยาหรือการผ่าตัด
5. การรักษาเส้นเลือดขอดโดยใช้คลื่นความถี่วิทยุ (Radiofrequency ablation, RFA)
เป็นวิธีการรักษาแบบใหม่ที่ใช้วิธีการเดียวกับการดูแลรักษาด้วยเลเซอร์และไม่จำเป็นต้องทำการผ่าตัดเปิดแผล หมอจะใช้วิธีการเจาะผ่านรูเข็มขนาดเล็ก แล้วใส่ขดลวดเข้าไปสลายเส้นเลือดขอดที่มีปัญหา
6. การรับประทานยาบรรเทาอาการเส้นเลือดขอด
การกินยาในกลุ่ม Diosmin แล้วก็ Hesperidin ก็สามารถลดกระบวนการอักเสบ จะทำให้การอักเสบของหลอดเลือดดำลดลง รวมทั้งทำให้ลิ้นในหลอดเลือดดำกลับมาปกติได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเส้นเลือดขอดที่มีขนาดเล็ก ๆ
7. การใช้สมุนไพรในการรักษา
ถือว่าเป็นการรักษาแบบการแพทย์ทางเลือก สมุนไพรที่ใช้ ได้แก่ Horse chestnut, Cayenne pepper, Bilberry, แปะก๊วย และใบบัวบก โดยสมุนไพรที่มีสารกลุ่ม Triterpenes จะช่วยทำให้การไหลเวียนเลือดดียิ่งขึ้น สารกลุ่ม Flavonoids จะช่วยทำให้ผนังเส้นเลือดมีความแข็งแรงและก็ยืดหยุ่นได้ดี และที่สำคัญยังมีสมุนไพรอีกหลายชนิดที่สามารถรักษาโรคเส้นเลือดขอดได้ แต่จะต้องเป็นระยะเริ่มแรกเท่านั้น เส้นเลือดขอดอังกฤษ ไม่ใช่โรคติดต่อหากรู้ว่าเป็นแล้วรีบรักษาอาการก็จะดีขึ้นหรือหายได้เองในที่สุด