เส้นเลือดขอดทำไงหาย มีหลายวิธีในการดูแลรักษา ไปดูกันเลย

ร่างกายของเรามีหลอดเลือดดำใต้ผิวหนัง แบ่งได้เป็น หลอดเลือดดำชั้นตื้น (Superficial Vein) และก็หลอดเลือดดำส่วนลึก (Deep Vein) ซึ่งถูกล้อมด้วยกล้ามเนื้อที่ทำหน้าที่บีบเส้นเลือดดำเพื่อส่งเลือดดำกลับไปสู่หัวใจ เมื่อหลอดเลือดดำที่ขาเปลี่ยนไปจากปกติ ทำให้เลือดไม่อาจจะถูกลำเลียงกลับไปสู่หัวใจได้ทั้งหมด หรือมีการย้อนกลับของเลือดดำจากวาล์ว (Valve) รั่วชำรุด ทำให้เลือดดำค้างในหลอดเลือดแล้วมีการขยายตัวกลายเป็น “เส้นเลือดขอด” และเมื่อเป็นเส้นเลือดขอดทำไงไงให้หายวันนี้เรามีคำตอบ

การรักษาเส้นเลือดขอด

1.การรักษาเส้นเลือดขอดแบบไม่ต้องผ่าตัด (Conservative treatment) เป็นการเฝ้าระวังอาการและปกป้องไม่ให้อาการเป็นมากขึ้น การดูแลรักษาด้วยวิธีนี้จะเหมาะสมกับคนเจ็บที่มีเส้นเลือดขอดขนาดเล็กมากหรือเป็นเส้นเลือดฝอยที่ขาขนาดเล็ก ๆ เส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1 มม. หรือน้อยกว่า โดยการใส่ถุงน่องสำหรับเส้นเลือดขอด (Compression stocking) ตลอดระยะเวลาที่ทำงานหรือทำกิจกรรมต่าง ๆ ยกตัวอย่างเช่น ยืน เดิน นั่ง ยกเว้นในขณะนอนที่ไม่ต้องใส่ ถุงน่องนี้จะมีลักษณะพิเศษที่ไม่เหมือนกับถุงน่องทั่ว ๆ ไป คือ จะมีความดันที่บริเวณข้อเท้าประมาณ 20-25 มม.ปรอท ส่วนที่น่องและใต้เข่าจะมีความดันลดน้อยลงมาตามลำดับ ก็เลยช่วยปรับเลือดที่อยู่บริเวณขาไหลเวียนได้ดีขึ้น และก็ในช่วงเวลาที่นอนให้ยกปลายเท้าให้สูงกว่าระดับอกประมาณ 30 องศาด้วย บางทีอาจใช้หมอนหรือผ้าหนุนปลายเท้าให้สูงมากขึ้นก็ได้ เพื่อช่วยเพิ่มการไหลเวียนของเลือดและช่วยทำให้เลือดไหลกลับสู่หัวใจได้ดีขึ้น

2.การฉีดยาเข้าเส้นเลือดดำที่ขอดเพื่อให้เส้นเลือดตีบตัน (Sclerotherapy) สามารถรักษาได้ทั้งเส้นเลือดขอดแล้วก็เส้นเลือดฝอยที่ขา โดยจะเป็นการฉีดยา (ซึ่งเป็นสารเคมีที่มีคุณสมบัติสำหรับในการทำลายผนัง (Endothelium) ของเส้นเลือดขอด) เข้าไปในเส้นเลือดดำที่ขอดเพื่อทำให้ผนังเส้นเลือดบวมและก็ติดกันจนเลือดไม่อาจจะไหลผ่านไปได้และมีการแข็งตัวจนกระทั่งตีบตันในที่สุด เพียงแค่ 2-3 อาทิตย์เส้นเลือดขอดที่โป่งพองก็จะยุบและก็เลือนรางไป โดยยาหรือสารเคมีที่หมอนำมาใช้ฉีดก็มีอยู่ด้วยกันหลายประเภท แต่ชนิดที่ใช้บ่อย ๆ จะมีชื่อว่า “เอธอกซีสเครอล” (Aethoxysklerol inj) ซึ่งมีความเข้มข้นตั้งแต่ 1-3%

3.การผ่าตัดเอาเส้นเลือดขอดออก (Varicose vein stripping) เป็นวิธีการผ่าตัดแบบเริ่มแรกและก็ยังคงเป็นการรักษามาตรฐานในผู้ป่วยเส้นเลือดขอด โดยจะเป็นการผ่าตัดดึงเอาเส้นเลือดที่ขอดออกไปตลอดทั้งเส้นเพื่อป้องกันการกลับมาเป็นซ้ำอีก วิธีแบบนี้จะเหมาะกับการดูแลรักษาเส้นเลือดขอดที่มีขนาดใหญ่และก็มีปริมาณยาวมาก ๆ และไม่สามารถรักษาได้ด้วยการฉีดยาเข้าเส้นเลือดดำที่ขอดได้

4.การรักษาเส้นเลือดขอดด้วยเลเซอร์ เป็นการรักษาด้วยการใช้เครื่องเลเซอร์ที่มีความยาวคลื่น 1,064 นาโนเมตร (Nd:YAG laser) ซึ่งเป็นวิธีการรักษาที่กำลังเป็นที่นิยมในตอนนี้ เพราะว่าเป็นการรักษาที่ไม่ทำให้ร่างกายบาดเจ็บและไม่มีรอยแผล สามารถรักษาเส้นเลือดขอดได้อย่างปลอดภัย มีคุณภาพ และก็เร็ว เหมาะกับเส้นเลือดขอดที่มีขนาดเล็กกว่า 3 มม. และก็ผู้ป่วยที่กลัวการฉีดยาหรือการผ่าตัด ส่วนคนที่เป็นเส้นเลือดฝอยที่ใบหน้าแล้วก็ขาก็สามารถใช้เลเซอร์รักษาได้ด้วยเช่นเดียวกัน แต่ว่าเส้นเลือดฝอยควรจะมีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางไม่เกิน 2 มม. เนื่องจากถ้ามีขนาดใหญ่กว่าการดูแลและรักษาด้วยเลเซอร์จะไม่เป็นผลหรือกลับมาเป็นซ้ำได้ในเวลาอันรวดเร็ว โดยเลเซอร์จะมีความยาวคลื่นจำเพาะซึ่งสามารถยิงผ่านผิวหนังชั้นบนลงไปในบริเวณที่เป็นเส้นเลือดขอดได้อย่างแม่นยำ ซึ่งเซลล์เม็ดเลือดแดงได้รับความร้อนจากเลเซอร์จะไปทำลายผนังเส้นเลือดให้ย่อยสลายและก็หายไป แต่ว่าในระหว่างการยิงเลเซอร์นั้นผิวหนังจะเกิดความร้อน ซึ่งทุเลาด้วยระบบสร้างความเย็นของหัวยิงเลเซอร์ จะมีก๊าซเย็นออกมาพร้อมทั้งเลเซอร์เพื่อให้ความเย็นแก่ผิวชั้นบน โดยไม่ทำลายผิวหนังบริเวณใกล้กัน

5.การดูแลรักษาด้วยเลเซอร์แบบพิเศษที่มีช่วงคลื่นต่ำ (Low level laser therapy) เป็นแนวทางที่ช่วยบรรเทาอาการเส้นเลือดขอดโดยการลดอาการบวมน้ำจากการคั่งของเส้นเลือดดำ โดยจะเป็นการส่งพลังงานเข้าไปที่ตำแหน่งของเส้นเลือดดำ โดยยิ่งไปกว่านั้นบริเวณเส้นเลือดดำที่มีขนาดใหญ่ที่มีปัญหา ซึ่งพลังงานจะเข้าไปส่งผลให้เกิดการกระตุ้นการไหลเวียนของเลือด ก็เลยช่วยลดอาการบวมน้ำจากการคั่งของเส้นเลือดดำกรณีเส้นเลือดขอด ลดการเกร็งตัวของกล้ามเนื้อ จุดเด่นของการบำบัดด้วยวิธีนี้คือ ไม่ต้องฉีดยาชา ไม่ก่อให้เกิดแผล ทำเสร็จแล้วสามารถกลับบ้านไปใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างปกติ สามารถบำบัดรักษาได้ทั้งอาการของเส้นเลือดใหญ่และก็เส้นเลือดฝอย แต่ว่าหลังทำเสร็จจะต้องใส่ถุงน่องสำหรับเส้นเลือดขอดร่วมด้วยเหมือนการดูแลรักษาอื่น ๆ

6.การดูแลรักษาเส้นเลือดขอดโดยใช้คลื่นความถี่วิทยุ (Radiofrequency Ablation – RFA) เป็นวิธีการรักษาแบบใหม่ที่ใช้วิธีการเดียวกับการดูแลรักษาด้วยเลเซอร์ และไม่จำเป็นต้องทำการผ่าตัดเปิดแผล แต่หมอจะใช้แนวทางเจาะผ่านรูเข็มขนาดเล็ก แล้วใส่ขดลวด (สาย Fiberoptic) เข้าไปสลายเส้นเลือดขอดที่มีปัญหา โดยเครื่องจะเปลี่ยนพลังงานจากคลื่นวิทยุนั้นมาเป็นความร้อน (ค่าความร้อนอยู่ที่ประมาณ 120 องศาเซลเซียส) โดยความร้อนในระดับนี้จะมีผลให้เส้นใยของคอลลาเจนที่เป็นองค์ประกอบสำคัญของผนังเส้นเลือดดำนั้นฝ่อตัวลงไปในที่สุด ภายหลังการดูแลและรักษาเส้นเลือดขอดจะยุบลง 50% และอีกใน 6-8 อาทิตย์จะยุบลงอีก 90-100% รวมทั้งจากการติดตามผลของการรักษาในระยะ 2-4 ปี ก็พบว่ามีโอกาสกลับมาเป็นซ้ำได้มากประมาณ 5-10% แล้วก็จะเป็นเพียงแค่เส้นเลือดฝอยเล็ก ๆ เท่านั้น ที่สามารถรักษาได้ด้วยการฉีดยา

7.ยารับประทานทุเลาอาการเส้นเลือดขอด เพราะมีการศึกษาค้นคว้าออกมาว่า การกินยาในกลุ่มไดออสมิน (Diosmin) และเฮสเพอริดิน (Hesperidin) จะทำหน้าที่ยับยั้งกระบวนการอักเสบให้ลดน้อยลงแล้วก็ทำให้ลิ้นในเส้นเลือดกลับมาปกติได้ โดยยิ่งไปกว่านั้นในเส้นเลือดขอดที่มีขนาดเล็ก ๆ เพราะฉะนั้น ถ้าเกิดรักษาตั้งแต่ช่วงแรกยานี้ก็อาจช่วยรักษาให้หายได้ แต่หากมารักษาตอนระยะที่เป็นเส้นเลือดขอดรุนแรงแล้วต้องมีการดูแลและรักษาอื่น ๆ เสริมนอกเหนือจากการใช้ยาดังกล่าวที่จะให้เพื่อยับยั้งการเป็นมากขึ้นด้วย

8.ในรายที่เกิดมีแผลจากเส้นเลือดขอด ควรจะไปพบหมอที่โรงพยาบาล หากแผลมีขนาดเล็ก ควรจะชำระล้างแผล ทำแผลทุกวัน ร่วมกับให้ผู้ป่วยยกเท้าสูง และก็ใส่ถุงน่องสำหรับเส้นเลือดขอด (หรือบางทีอาจรัดเท้าด้วยผ้ายืดก็ได้) ก็บางทีอาจช่วยทำให้แผลหายได้ แต่ว่าถ้าแผลมีขนาดใหญ่ การดูแลรักษาบางทีอาจต้องผ่าตัดเส้นเลือดขอดออก และก็อาจจะต้องรักษาแผลโดยวิธีเปลี่ยนถ่ายผิวหนัง (Skin graft) คือ การนำผิวหนังจากส่วนอื่นมาติดแทน