เส้นเลือดขอด (Varicose veins) เป็นโรคที่เกิดจากการมีเลือดดำคั่งอยู่ในเส้นเลือดดำจึงส่งผลให้เส้นเลือดดำขยายตัว โป่งพอง และขดไปมา ซึ่งโรคนี้สามารถเกิดขึ้นได้ทั่วร่างกาย แต่ที่พบบ่อยที่สุดคือ บริเวณขาส่วนที่อยู่ตื้น ๆ ใต้ผิวหนัง จึงทำให้มองเห็นได้ชัดเจน โดยเฉพาะเมื่อเกิดในผู้หญิง สาว ๆ จึงมักหาวิธีบรรเทาด้วยการใช้ ครีมรักษาเส้นเลือดขอด ดูดไขมันเพื่อลดน้ำหนัก ซึ่งหาได้ตามอินเทอร์เน็ต
ปัจจัยที่ทำให้เกิดเส้นเลือดขอด
- กรรมพันธุ์ โรคนี้จะพบได้กับผู้ที่คนมีประวัติของคนในครอบครัวเป็นโรคนี้มาก่อน และมักจะพบได้กับคนที่มีเชื้อชาติตะวันตกสูงกว่าคนเอเชีย
- เพศ ซึ่งจะพบได้กับเพศหญิงโดยจะมีโอกาสเป็นโรคนี้มากกว่าผู้ชายถึง 3 เท่า ซึ่งอาจจะมาจากภาวะที่ผู้หญิงหมดประจำเดือน ซึ่งฮอร์โมนเพศจะมีส่วนช่วยในการคงความยืดหยุ่นของผนังเส้นเลือด
- อายุ ยิ่งอายุเพิ่มมากขึ้นก็จะยิ่งมีโอกาสเป็นโรคนี้ได้สูง เนื่องจากการเสื่อมสภาพของลิ้นในเส้นเลือดและเซลล์ผนังเส้นเลือด ซึ่งจะพบโรคนี้มากกว่า 70% ของคนที่มีอายุ 70 ปีขึ้นไป
- อาชีพอาชีพที่ต้องยืนหรือนั่งอยู่กับที่เป็นเวลานาน ๆ หรือต้องยกของหนัก ๆ ทำให้เส้นเลือดมีเลือดคั่งมาก
- ผู้ที่มีน้ำหนักตัวเกินมาตรฐาน เนื่องจากน้ำหนักตัวจะเพิ่มความดันในช่องท้องให้สูงขึ้น
- หญิงตั้งครรภ์เนื่องจากการมีปริมาณของเลือดที่เพิ่มขึ้นทำให้เส้นเลือดขยายตัว น้ำหนักของครรภ์ที่เพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ที่ส่งผลให้เกิดการเพิ่มความดันในช่องท้องและไปกดเส้นเลือด
- ท้องผูกเรื้อรังเพราะต้องออกแรงเบ่งอุจจาระเป็นประจำจนส่งผลให้มีการเพิ่มขึ้นของความดันในช่องท้องตลอดเวลา
- ผู้ที่ขาดการออกกำลังกายขาดการเคลื่อนไหวของร่างกาย เพราะจะส่งผลทำให้กล้ามเนื้อขาเสื่อมประสิทธิภาพ ซึ่งกล้ามเนื้อขาเป็นอีกปัจจัยสำคัญในการช่วยพยุงเส้นเลือดดำและช่วยเพิ่มการไหลเวียนของเลือดที่ขา และควรลดพุงอีกด้วย
บทความแนะนำ ผ่าตัดกระเพาะลดน้ำหนัก By Rattinan.com
อาการของเส้นเลือดขอด
ในระยะแรกเริ่มจะมองเห็นเส้นเลือดโป่งพองและคดเคี้ยวไปมา เห็นเป็นลายเส้นสีเขียวคล้ำใต้ผิวหนัง โดยไม่มีอาการเจ็บปวดแต่อย่างใด ตำแหน่งที่พบได้บ่อย ได้แก่ บริเวณน่อง ซึ่งโดยทั่วไปมักเกิดกับขาทั้งสองข้างมากน้อยแตกต่างกันไป
เมื่อเป็นมากขึ้นอาจทำให้มีอาการปวดเมื่อยในบริเวณนั้น ๆ หรือมีอาการเท้าบวมหลังจากยืนเป็นเวลานาน ๆ ซึ่งอาการเหล่านี้จะเป็นมากขึ้นในตอนบ่ายหรือเย็น และในขณะที่ผู้หญิงมีประจำเดือนหรือก่อนมีประจำเดือน 2 – 3 วัน และผู้ป่วยจะรู้สึกดีขึ้นเมื่อนอนราบและยกขาขึ้นสูง
ถ้าถึงขั้นรุนแรงอาจมีผื่นคันขึ้นในบริเวณที่เป็นเส้นเลือดขอด โดยเฉพาะตรงบริเวณใกล้ ๆ กับข้อเท้า และผิวหนังในบริเวณนั้นอาจออกเป็นสีคล้ำ ๆ
การรักษาเส้นเลือดขอด
การจะรักษาด้วยวิธีใดนั้นก็ขึ้นอยู่กับลักษณะของเส้นเลือดขอด ซึ่งจะอยู่ในดุลยพินิจของแพทย์ และความต้องการของผู้ป่วย แต่หากจะหาครีมรักษาเส้นเลือดขอดมาทานั้น ยังไม่มีงานวิจัยในมนุษย์ว่าได้ผลเป็นที่ชัดเจน เพียงแต่จะช่วยบรรเทาอาการปวดบวมได้เท่านั้น จึงไม่ขอแนะนำ
- การรักษาเส้นเลือดขอดแบบไม่ต้องผ่าตัด(Conservative treatment) เป็นการเฝ้าระวังอาการและป้องกันไม่ให้อาการเป็นมากขึ้น วิธีนี้จะเหมาะกับผู้ป่วยที่มีเส้นเลือดขอดขนาดเล็กมากหรือเป็นเส้นเลือดฝอยที่ขาขนาดเล็ก ๆ เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 1 มิลลิเมตร หรือน้อยกว่า แพทย์จะให้ใส่ถุงน่องสำหรับเส้นเลือดขอด (Compression stocking) ตลอดเวลาที่ทำงานหรือทำกิจกรรมต่าง ๆ
- การฉีดยาเข้าเส้นเลือดดำที่ขอดเพื่อให้เส้นเลือดตีบตัน(Sclerotherapy) สามารถรักษาได้ทั้งเส้นเลือดขอดและเส้นเลือดฝอยที่ขา โดยจะเป็นการฉีดยาเข้าไปในเส้นเลือดดำที่ขอดเพื่อทำให้ผนังเส้นเลือดบวมและติดกันจนเลือดไม่สามารถไหลผ่านไปได้และเกิดการแข็งตัวจนตีบตันในที่สุด
- การผ่าตัดเอาเส้นเลือดขอดออก(Varicose vein stripping) เป็นวิธีการผ่าตัดแบบดั้งเดิมและยังคงเป็นการรักษามาตรฐานในผู้ป่วยเส้นเลือดขอด โดยจะเป็นการผ่าตัดดึงเอาเส้นเลือดที่ขอดออกไปตลอดทั้งเส้นเพื่อป้องกันการกลับมาเป็นซ้ำอีก
- การรักษาเส้นเลือดขอดด้วยเลเซอร์เป็นการรักษาด้วยเครื่องเลเซอร์ ซึ่งเป็นวิธีการรักษาที่กำลังได้รับความนิยมในปัจจุบัน เนื่องจากเป็นการรักษาที่ไม่ทำให้เกิดบาดแผลและไม่มีแผลเป็น สามารถรักษาเส้นเลือดขอดได้อย่างปลอดภัย
- การรักษาด้วยเลเซอร์แบบพิเศษที่มีช่วงคลื่นต่ำ(Low level laser therapy) เป็นวิธีที่ช่วยบำบัดอาการเส้นเลือดขอดโดยการลดอาการบวมน้ำจากการคั่งของเส้นเลือดดำ
- การรักษาเส้นเลือดขอดโดยใช้คลื่นความถี่วิทยุ(Radiofrequency Ablation – RFA) เป็นวิธีการรักษาแบบใหม่ที่ใช้หลักการเดียวกับการรักษาด้วยเลเซอร์ โดยไม่ต้องทำการผ่าตัดเปิดแผล แพทย์จะใช้วิธีเจาะผ่านรูเข็มขนาดเล็ก แล้วใส่ขดลวด (สาย Fiberoptic) เข้าไปสลายเส้นเลือดขอดที่มีปัญหา
บทสรุป
ครีมรักษาเส้นเลือดขอด ยังไม่มีผลการวิจัยที่ระบุได้แน่ชัดว่าการรักษาด้วยครีมนั้นจะทำให้เส้นเลือดขอดนั้นหายไป Liposuction แต่จะเป็นเพียงการทาเพื่อบรรเทาอาการปวดให้ดีขึ้นเท่านั้นเอง ซึ่งหากเป็นในระยะที่รุนแรงการเข้ารับคำปรึกษาจากแพทย์ถือว่าเป็นวิธีที่ดีที่สุด โดยแพทย์จะวินิจฉัยร่วมกับผู้ป่วยเองว่าควรจะทำการรักษาแบบไหน